بلوچ دراصل ٻل لوچ ٻل معنيٰ، سگھ، طاقت، لوچ،سيني يا سينو. مطلب ٿيو
سيني واري طاقت ۽ سگھ جيئن ته ايراني فوج جو هر اصل دستو سنڌي جوانن تي مشتمل هوندو هو. انهي ڪري فردوسي ان جو ذڪر ڪوچ ۽ بلوچ جي تشبيھ سان ڪيو آهي، جنهن جو مطلب آهي، جبل جي طرف کان سنڌين جو آيل مددي لشڪر.
ھاڻي وقت اچي ويو آهي ته سنڌ جي تاريخ ۽ سنڌي قبيلن جي حسب،نسب
۽ شجرن کي درست ڪرڻ گهرجي ۽ غلط روايتن کان جند ڇڏائڻ گهرجي سنڌين کي پنهنجي رسم، رواج۽ ثقافت جي پوئواري ڪرڻ گهرجي، جيئن سنڌ ۾ هلندڙ ڪاروڪاري جي ڪاروبار کان لاتعلق ٿيڻ گهرجي ڇاڪاڻ ته اها رسم و رواج اسان سنڌين جو نه آهي بلڪ ٻاهران ايندڙ قومن جي رسم ۽ رواج کي پنهنجي رسم و رواج ۾ شامل ڪري ڇڏيو آهي.
جڏهن ته قديم دئور کان وٺي سنڌي قبيلن وٽ عورت جو احترام آهي ۽
انهن واسطي الڳ ڪمرو هوندو هو. سنڌي ماڻهو عام طور تي ڌي کي نياڻي چوندو آهي ۽ سندس مانُ پُٽ جي برابر هوندو آهي ۽ کيس سڏيندا آهن پٽڙي معنيٰ پٽ يا پٽ جهڙي، جڏهن ته ٻين قبيلن ۾ عورت جي ثانوي حيثيت به نه هوندي آهي.
مهين واري دئور ۾ عورت يا ڪنواري کي اها اجازت مليل هئي ته هو
پنهنجي مرضي سان شادي ڪري، اهڙو ذڪر رگ ويد منڊل ڏهين ۾ ٿيل آهي. پر ان جو اهو مطلب ڪونهي ته ڪو سنڌي قبيلن جي رسم و رواج ۾ عورت ڇڙواڳ آهي پر هن جي عزت ۽ ناموس جو به ذمو کنيل آهي. اسان کي پنهنجي معاشري مان بريون رسمون ڪڍڻ گهرجن ڇاڪاڻ ته سنڌي سماج جو اهو حصو ئي نه آهن. اهڙي طرح سان جرگو، سردار، ڏاڍمڙسي، بي حيائي ۽ تنگ نظري اسان جي سماج جو حصو نه آهي پر ٻاهران درآمدٿيل آهي. جنهن ۾ خواري ۽ رسوائي کان سواءِ ٻيو ڪجھ به نه آهي. زنده قومون تڏهن پنهنجي حيثيت ۽ قومي سڃاڻپ برقرار رکي سگهنديون آهن، جيڪي پنهنجن وڏن جي اصولن تي ڪاربند رهنديون آهن،جيڪڏهن اسان ان تي عمل نه ڪيو ته هڪ ڏينهن پنهنجي قومي حيثيت وڃائي ويهنداسين ڇاڪاڻ ته ڪنهن به قبيلي جي قومي حيثيت تڏهن برقرار رهندي آهي جڏهن انهن وٽ پنهنجي رسم و رواج سان گڏ، پنهنجي ثقافت، پنهنجي ٻولي، پنهنجي حيثيت پنهنجي تاريخ ۽ پنهنجي ڌرتي جو هجڻ لازمي آهي. جيڪڏهن انهن مان ڪابه هڪ شيءِ نه آهي يا وري ڌارين جو عادتون پنهنجون ڪيون ته هڪ مڪمل قوم سڏائڻ جا حقدار نه آهيو مطلب ته پنهنجي قومي حيثيت بر قررار رکڻ لاءِ پنهنجي خانداني،قومي فرض جي پوئواري ڪرڻ تمام ضروري آهي.
سنڌي قبيلن جا فرد پنهنجي احساس ذميواري جا فرض کي وسارينداٿا
وڃن، جنهن جو نتيجو اهو نڪتو آهي ته نئين ٽهي وارن کي پنهنجي حسب ۽ نسب جي ڪابه خبر ۽ معلومات نه آهي، جڏهن ته هڪ طرف اسان وٽ صحيح شجرن جي کوٽ آهي.
ايازڀاڳت
No comments:
Post a Comment