لاءِ جيسين سنڌي لشڪر پهچي پنهنجي سرحدن جي حفاظت ڪري تيستائين انهن لڪن ۽ علائقي ۾ رھندڙ سنڌي قبيلا انهن جي راھ روڪينداهئا. ان واسطي آخري سرحد کيرٿر جا هيٺيان جبل هوندا هئا جتي وقت جي حاڪمن سنڌي قبيلن کي مستقبل طور رهائي ڇڏيو هو جيڪي اڄ به گوادر کان وٺي سون مياڻي، حب، لسٻيلي واري علائقي کان وٺي موجوده ڪوهستان، ڪاڇي ۽ ڪڇي کان وٺي ڪول پور تائين موجود آهن. خاص طور کيرٿر جي جبلن جا هيٺاهين وارا علائقه معنيٰ جبل جي ڪڇ، جن کي مختلف هنڌن تي مختلف نالن سان سڏيو ويو، جيئن، ڪوهستان، ڪاڇو ۽ ڪڇي انهن کي گڏيل طور ٻروچ چيو ويو، معنيٰ ”سنڌ جي فوجي طاقت جو هر اول دستو“.
جنهن کي سنڌ جي نالي ماتر خيرخواھ علمن اهو چيو ته،ٻروچ معنيٰ،
بلوچ، اهڙي طرح مرحوم مولائي شيدائي جنت السنڌ ۾ لکيو ته روهيلا معنيٰ بروهي ۽ هن بروهي ۽ بلوچ لشڪر ثابت ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جڏهن تاريخ جي عالمن، محققن مثال ڏيئي اهو ثابت ڪيو آهي ته روهيلا دراصل افغانستان جي نسلي ماڻهن کي سڏيو ويو آهي پر هتي ان کي بروهي ۽ بلوچ ثابت ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويئي، دراصل اهي سڀ ڪوششون ۽ غلط بيانيون ان ڪري هيون ته جيئن بلوچ قبيلن جي اقليت کي اڪثريت ۾ تبديل ڪجي. جنهن ڪري هنن اصل سنڌين کي بلوچ ۾ شامل ڪرڻ لاءِ هيراڦيري ڪئي. ٻروچ ۽ بلوچ جي فرق کي سمجهڻ لاءِ سنڌ جي جاگرافي بيهڪ کي مدنظر رکيو وڃي.
شاهنامه فردوسي ۾ جنهن ڪوچ۽ بلوچ جو ذڪر ٿيل آهي، ان وقت ۾
ڪنهن بلوچ قوم ۽ ذات جو ڪنهن به تاريخ ۾ ذڪر ڪونه آهي بعد ۾ بلوچ تي تحقيق ڪندڙ ۽ ان جي گهڻ گهرن بلوچ لفظ مان فائدو وٺندي ان کي بلوچ قبيلي سان منسوب ڪري ڇڏيو، ايران جي تاريخ پڙهڻ کان پوءِ اها حقيقت سامهون اچي ٿي ته دراصل اهو دستو ايران فوج ۾ سنڌين جي بهادر قبيلي جت جو لشڪر هو. ايراني فوج ۾ سنڌي سائرس کان وٺي شامل هئا ۽ دارا اعظم جي فتوحات جو سهرو سنڌين جي سرهو. سڪندر مقدوني سان ارمابيل جي ميدان تي مهاڏو اٽڪائڻ وارا سنڌي هئا. نوشيروان جي فوج ۾ سنڌي قبيلن جا جٿا هئا، راءِ گهراڻي وارن نوشيروان کان وٺي خسروپريز تان ايرانن جي برابر مدد ڪئي ۽ جنگ قادسيه ۾ ايران پاران عرب ۽ اسلامي لشڪر سان سنڌي قبيلا ۽ جت وڙهيا هئا، ايران جي مدد ڪرڻ جي سبب ڪري عربن سنڌ کي فتح ڪرڻ ضروري سمجهيو هو.
ايران جي فوج پريڊ ۾ سنڌ جي جتن جو لشڪر قومي آن ۽ بان سان
موجود هو. جيئن ته هو سنڌ مان جبل جاڳي ايران پهتا هئا ان ڪري کين فردوسي ڪوچ ۽ بلوچ چيو جنهن جو مطلب هو پري کان آيل ٻانھ ٻيلي. فردوسي جي ڪوچ ۽ بلوچ جي لفظ جو اصل مفهوم هي آهي.
ڪوچ. ٻاهران آيل. جبل واري پاسي کان
ايازڀاڳت
No comments:
Post a Comment