آرين واري سماج ۾ جن سنڌين آڻ نه مڃي۽ آخر تائين وڙهندا رهيا تن کي داسيو ۽ شودر سڏيوويو. انهي دور ۾ يقيناََ ڪيتريون ذاتيون پنهنجو پيشو بدلائي زندگي جو گذر بسر ڪرڻ لڳيون جنهن ڪري انهن جون اصل ذاتيون نون نالن سان سڏجڻ ۾ آيون، اڄ به هندوستان ۽ سنڌ ۾ آرين جي دور جون قديم ذاتيون ۽ قبيلا موجود آهن. اهڙي طرح جڏهن عرب سنڌ تي جاهي آيا ته هتان جي ماڻهن جن جو اصل مذهب ”ٻڌ“هو تن برهمڻ سماج ۽ مذهب کان نفرت ڪرڻ سبب اسلام قبول ڪيو ۽ انهن پنهنجو حسب نسب عرب سان ڳنڍي ڇڏيو، ويتر جو انهن هڪ ٻئي سان مٽيون مائٽيون ڪيون ته اصل نسب گم ٿي ويو ۽ عرب نسل وارن جي گھڻائي نظر اچڻ لڳي جنهن ڪري ڪتابن ۾ بغير ڪنهن تحقيق ڪرڻ جي اصل مقامي ماڻهن کي عرب نسل جو لکيو ويو ۽ سندن شجرو ڪنهن عرب جي معتبر ۽ بااثر ماڻهو، ڪٽنب يا قبيلي سان ڳنديو ويو، جيئن پنهور دائي حليمان جو اولاد چورائن ٿا. سماٽ جو شجرو قريش قبيلي سان ڳنڍيو ويو، سومرن کي سامره لکيو ويو. اهڙي طرح سان سنڌ جو اصل ۽ قديم نسل ڳوليو به نّّظر نه آيو.
سنڌ جي اصل تاريخ اڄ تائين مڪمل نه ٿي سگهي آهي جنهن ڪري هتاجي ماڻهن ۽ نسل بابت حتمي ۽ هڪ راءِ جڙي نه سگهي آهي. جيڪو ڪجھ لکجي ڇپجي اسان جي سامهون آيو آهي اهو انهن مور خن ۽ ليکڪن جي معلومات آهر آهي جن قبيلن جي روايتن،قصن،ڪهاڻين ۽ ڏندڪٿائن مان حصل ڪيو آهي. اهي قصا ۽ ڪهاڻيون وقت جي حالتن موجب تنديل ٿيندا رهندا آهن، جنهن ڪري سنڌ جي قبيلن ۽ذاتين جو اصل نسب سنڌ جي اوائلي قومن بدران ٻاهرين ۽ زورآرو قومن سان ڳنڍيو ويو.
نسل جي نسب مٽجڻ يا نسبي سڃاڻپ بدلائڻ جا هيٺيان سبب آهن؛
- سنڌين جون غيرن سان مٽيون مائٽيون ڪرڻ، جيئن عربن ۽ سنڌين هڪ ٻئي کي سڱ ڏنا ۽سنڌين جا ناناڻا عرب ٿي ويا جن جي بادشاهت اسپين کان وٺي سنڌ تائين قائم هئي. اها حڪمران قوم هئي، جنهن ڪري سنڌين پنهنجي ذات بدران ناناڻن واري عرب ذات جو سڏرايو جنهن جو نتيجو اهو نڪتو ته ٻن ٽن پيڙهين کان پوءِ پنهنجي اصليت جي خبر ڪونه رهي.
- تاريخ نوريسن جون غلط فهميون جن جنهن به قبيلي ۽ ڪٽنب کي بهادر ڏنو تنهن کي ڪنهن غير ملڪي بهادر قبيلي سان ڳنڍي ڇڏيو.
- هڪ قبيلي جو ٻي قنيلي سان گڏ رهڻ ڪري، گھٽ تعداد وارن جو گھڻي تعداد وارن ۾ شامل ٿين.
- پاڻ کي ڪنهن به سبب ڪري گھٽ ذات سمجھڻ، انهيءَ ڪري ڪنهن ٻي وڏي ذات وارن مان چورائڻ.
- غيرن ۽ڌارين جي مسلسل اچڻ ڪري، حمله آورن جي عذاب کان بچڻ لاءِ ذات کي تبديل ڪرڻ، ڪنهن به ڌاري ذات وارو سڏائڻ.
هنن ۽ ٻين ڪيترن سببن ڪري هتي ذاتيون، مختلف قبيلن ۽ هڪ جهڙيون نظر اچن ٿيون. دنيا جي ڪابه قوم خالص نسل رهي ئي ڪونه آهي جو سنڌ وارن کي خلص نسل سڏجي پر جيئن ته هتي پدري نّظام رائج آهي تنهن ڪري نسل به ان جو سڏجي ٿو، انهي ڪري پڪ سان چئون ٿا ته سنڌ ۾ رهندڙ اوائلي ذاتين جو نسب،ڌارين جي لوڌن جي اچڻ باوجود اڄ به اڪثريت سان آهي،جيڪي ڪٽنب،خاندان،پاڙي،ذات قبيلي ۽ هڪ سنڌي قوم جي صورت ۾ رهن ٿا.
اياز ڀاڳت
No comments:
Post a Comment