اولھ جي اڪثر ماهرن سنڌ جي قديم قومن کي غير ملڪي قرار ڏنو آهي. ان جو مطلب ته هي ڌرتيءَ جو ٽڪرو خالي يا ويران هو! جڏهن ته اصليت اها آهي ته هي ڌرتي انسان جي ماتر ڀومي آهي دنيا جي پهرين مقتول ۽ قاتل هابيل ۽ قابيل جو تعلق هن ڌرتي سان هو، جنهن جو ثبوت ڪانءٌ جو سبق ۾ ملي ٿو، جنهن جو ذڪر ڪتاب ۾ ملندو. حضرت آدم عليه السالام سان مور جو به ذڪر ٿيل آهي. مور شروع کان وٺي سنڌ ۾ آهي. يورپ وارن کي مور جي ڄاڻ سڪندر مقدوني جي اچڻ کان پوءِ پئي جڏهن اهو پکي تحفي طور اوڏانهن اماڻيو ويو. سميرين جي ڪتبن ۾ مور متعلق ڪوبه ذڪر ڪونهي پر مهين وارين مهرن تي ٻيڙيءَ ۾ ويٺل مور نظر اچي ٿو جيڪو سنڌي مهاڻا پاڻ سان گڏ کڻي ويندا هئا.
سنڌ کي آباد ڪندڙ سنڌي هئا جيڪا هنن جي ماتر ڀومي هئي، انهي خاصيت ڪري ته هي مهمان نواز هئا، اها خوبي ۽ خصلت اڄ به اها آهي جيڪا هزارين سال اڳ هئي. ،هين واري گاڏي اڄ به واهڻن ۽ ڳوٺن ۾ ،وجود آهي. ،هين جا ماڻهو پاڻيءَ کي زندگيءَ جو سرچشمو سمجھندا آهن، اڄ نه اها صورتحال آهي. قرآن شريف ۾ صاف صاف چيل آهي ته ”هر جاندار شيءِ پاڻيءَ مان پيدا ڪئي ويئي آهي“.انهي ڪري پهريان انسان پاڻيءَ کي آب حيات ۽ زندگي جو سرچشمو سمجھي ان جي عبادت ڪئي. مهين وارن حوضن ۽ گھر گھر کوهن واري رواج ثابت ڪيو آهي ته قديم سنڌين وٽ پاڻي جو ڪيڏو نه قدر هو، سنڌ جا پهريان پروهت پاڻيءَ جا پوجاري هئا. اڄ تائين پاڻي جي پوجا جي رسم گنگا ۽ جمناتي ادا ٿيندي اچي ٿي. سنڌ ۾ سنڌوءَ تي ائين ٿيندو هو پر جڏهن هت مسلمانن جي گھڻائي ٿي ويئي ته اها رسم ختم ٿي ويئي. لڪيءَ جي چشمن ۽ منگھي پير وٽ پاڻي جا پوجا ٿيندي هئي انهي کانسواءِ سکر وارو ساڌ ٻيلو پڻ پاڻي جي پوجا جو مثال آهي.
توريت ۾ جنت مان نڪتل جن چئن دريائن جو ذڪر ٿيل آهي انهن مان هڪ سيحون نالي آهي. عالمن جو چوڻ آهي ته اهو سنڌو دريا آهي.
اياز ڀاڳت
No comments:
Post a Comment